दीपावली, या दीपः पर्वः, भारतीयसंस्कृतौ एकं महत्त्वपूर्णं पर्वं अस्ति। एषः पर्वः अंधकारात् प्रकाशं प्रति गमनस्य प्रतीकं अस्ति, च कार्तिकशुक्लपक्षे अमावास्यां दिनाङ्के मन्यते। दीपावलीपर्वे जनाः दीपानां प्रज्वलनं, मिठानां विनिमयः च कुर्वन्ति। अस्मिन् लेखे वयं दीपावली विषये ५०+ शुभकामनाः प्रस्तुतामः, यान्यः प्रियेभ्यः पठितुं शक्नोति।
दीपावली 2025: तिथि च महत्त्वम्
दीपावली 2025 तिथि बुध, 22 अक्टूबर, 2025 दिनाङ्के मन्यते। एषः दिनः लक्ष्मीदेवीस्य पूजा, या धनस्य समृद्धिसंयुक्ता अस्ति, एवम् भगवान् रामस्य अयोध्यामागमनं च अन्वितः अस्ति। अयं पर्वः रामस्य रावणस्य वधेन सह युज्यते, यत्र अयोध्यावासिनः हर्षिताः दीपानां प्रकाशेन नगरं सज्जयन्ति। दीपावली रात्रौ, जनाः स्वगृहाणि दीपैः सज्जयन्ति च हर्षः सह अस्य पर्वस्य स्वागतं कुर्वन्ति।
दीपावली कथा
दीपावलीकथा भगवान् राम, देवी सीता च भ्रातृ लक्ष्मणस्य संवादेन सम्बन्धिता अस्ति। यदा रामः रावणं नष्ट्वा सीतां मुक्तवान्, तदा अयोध्यावासिनः दीपानां प्रज्वलनं कुर्वन्ति च तेषां स्वागताय नगरं सज्जयन्ति। एषः घटनायाः महत्त्वं केवलं विजयस्य न अस्ति, किन्तु अंधकारात् प्रकाशस्य प्रति गमनस्य कथा अपि अस्ति। तस्मात् दीपावली पर्वः अस्माकं जीवनस्य सकारात्मकता च सुखं प्रदास्यति।
दीपावली किम्?
दीपावली, या दीपोत्सवः, भारतीयानां सर्वेभ्यः मुख्यः पवित्रः च उत्सवः अस्ति। ‘दीपावली’ इत्यस्य अर्थः ‘दीपानां आवली’ अर्थात् दीपानां श्रेणी, यः जीवनस्य तमः दूरं कृत्वा प्रकाशस्य विजयस्य प्रतीकः अस्ति।
दीपावली श्रीरामस्य अयोध्यायाः आगमनस्य उत्सवः अस्ति, यदा तेन १४ वर्षाणां वनवासं समाप्तं कृत्वा रावणं पराजित्य धर्मस्य विजयः सम्पादितः। अयं उत्सवः सत्यम् अधर्मेण, प्रकाशः तमसा च विजयमाधत्ते।
दीपावल्याः महत्वम्
- धर्मस्य विजयः: अयं उत्सवः अधर्मे धर्मस्य विजयं दर्शयति।
- धन-समृद्धिः: दीपावल्यां लक्ष्मीदेव्याः, गणेशस्य च पूजनं कुर्वन्ति।
- नववर्षारम्भः: विशेषतः गुजरातप्रदेशे दीपावलिः नववर्षस्य प्रारम्भः च भवति।
दीपावली कथं उत्सवः?
- दीपानां प्रज्वलनं: गृहेषु मन्दिरेषु च दीपाः प्रज्वाल्यन्ते।
- गृहसफाई-सज्जा: गृहाणि शुद्धीकृत्य रंगोलीं पुष्पैः दीपैः च अलङ्कुर्वन्ति।
- लक्ष्मी-गणेशपूजनं: एषः दिनः लक्ष्मीदेव्याः गणेशस्य च विशेषपूजायाः दिनः अस्ति।
- मिष्टान्नभोजनं: परिवारैः मित्रैः सह मिष्टान्नानां भोजनस्य आनन्दः लभ्यते।
- पटकानां विस्फोटनं: आनंदस्य उत्साहस्य च प्रदर्शनार्थं पटकानि विस्फोटयन्ति।
- उपहारदानं: प्रियजनानां प्रति उपहाराः शुभाशयाः च ददति।
दीपावल्याः सामाजिकं महत्वम्
- संस्कृतिसंरक्षणम्: दीपावली भारतीयसंस्कृतेः परम्पराणां च प्रतीकः अस्ति।
- सामाजिक ऐक्यं: अयं उत्सवः परिवाराणां समाजस्य च एकत्रीकरणाय अवसरं ददाति।
- समृद्धिः शान्तिः च: अयं जीवनस्य सुख-शान्ति-समृद्धिं च सूचयति।
दीपावली केवलं उत्सवः न अस्ति, अपितु जीवनं प्रकाशपूर्णं, शान्तिपूर्णं च कर्तुं शुभावसरः अस्ति।
५०+ दीपावली शुभकामनाः च संदेशाः
दीपावलि शुभाशयाः तः संदेशाः सन्ति ये दीपावलि उत्सवस्य अवसरं प्रति बान्धवानां, मित्राणां, च प्रियजनानां सह आदान-प्रदानं कुर्वन्ति। एते शुभाशयाः सुखं, शान्तिं, समृद्धिं च कामयन्ति तथा आशीर्वचनरूपेण प्रेष्यन्ते।
Diwali wishes in Sanskrit are greetings and messages conveyed during the festival of Diwali to share joy, blessings, and prosperity with loved ones. These wishes are often expressed in the Sanskrit language, reflecting cultural and traditional values. Examples include:
इदानीं वयं ५०+ दीपावली शुभकामनाः च उद्धरणानि प्रस्तुतामः, यानि प्रियेषु पठितुं शक्नोति:
दीपानां प्रकाशः तव जीवनं आलोकयतु।
अस्मिन् दीपावले तव जीवनस्य समृद्धिः आगच्छतु।
तव गृहे लक्ष्मी माता वासं कुर्वतु।
अनेन पावनदिवसे तव जीवनं नवीनः उत्साहः च सुखः आगच्छतु।
दीपावली शुभकामनाः! तव जीवनस्य सर्वत्र सुखं ददातु।
अस्मिन् पर्वे तव परिवारस्य प्रेमः च सुखं सदा स्थितु।
तव जीवनस्य सर्वेषां कठिनानां दूरं गत्वा दीपः जले।
दीपावलीकाले तव सर्वाणि स्वप्नानि सत्यं सञ्जातु।
दीपानां सुगन्धः तव जीवनं सुगन्धितं कुरतु।
अस्मिन् पर्वे तव जीवनं सुखस्य उत्सवं आगच्छतु।
दीपावलीकाले सर्वे धन्याः भूयाः।
तव गृहे सुखसमृद्धिः सदा स्थितु।
अस्मिन् पर्वे सर्वाणि दुर्गतिः नष्टं स्यात्।
तव जीवनं प्रकाशस्य च आनंदस्य अस्तित्वं सदा स्थितु।
अस्मिन् दीपावले परिवारसहितं सुखं वितरतु।
अनेन पर्वे तव जीवनं नवीनः उत्साहः च रञ्जकः आगच्छतु।
तव जीवनस्य सर्वाणि विषये सुखः सदा स्थितु।
अस्मिन् पर्वे तव मनः शान्तिमयः च सुखमयः भूत्वा।
दीपानां प्रकाशः तव जीवनं सदैव प्रकाशयतु।
अस्मिन् दीपावले सर्वेषां हृदयं प्रेमेन भूयात्।
तव जीवनं प्रतिदिनं दीपावलीवतः रोशनं स्यात्।
अस्मिन् पर्वे तव मनः सुखं च शान्तिमयः स्यात्।
दीपावलीकाले तव मनसि सच्चिदानन्दं परिपूर्णं स्यात्।
तव घरं मिठाइः च खुशियोंः सम्पूर्णं स्यात्।
दीपानां प्रकाशः तव जीवनं रोशनं कुरुताम्।
अस्मिन् पर्वे सर्वजनाः प्रेमायुक्ताः स्युः।
तव जीवनस्य सर्वेषां कठिनानां दूरं गत्वा।
दीपानां दीपः सदैव सुखं प्रदास्यति।
अस्मिन् दीपावले सर्वेषां हृदयं आनंदः च प्रेमः वर्धयतु।
दीपावलीकाले तव जीवनं सुखदायकं स्यात्।
अस्मिन् पर्वे सर्वेषां हृदयं प्रेमं च शान्तिमयम्।
दीपानां प्रकाशः तव जीवनं सदैव चैतन्यमयः।
अस्मिन् पर्वे तव मनः सुखदायकं च आनंदायुक्तं।
तव जीवनस्य सर्वाणि अच्छे स्युः।
अस्मिन् पर्वे तव जीवनं शान्तिमयः च सुखदायकः।
दीपावलीकाले तव मनः सदा प्रेमान्वितं भूत्वा।
दीपानां रौशनी तव जीवनं भव्यं कुरतु।
अस्मिन् पर्वे सर्वजनाः हर्षिताः स्युः।
तव चेहरेपरितः सदैव हंसः।
दीपावलीकाले तव जीवनं समृद्धिमयः।
अस्मिन् पर्वे तव मनः शान्ति च सुखदायको भूत्वा।
दीपानां प्रकाशः तव जीवनं रोशनं कुरतु।
अस्मिन् दीपावले तव सर्वाणि स्वप्नानि सत्यं सञ्जातु।
अस्मिन् पर्वे तव मनः शान्ति च सुखदायको भूत्वा।
दीपावलीकाले तव मनः प्रेमेन सदा परिपूर्णं।
तव घरं लक्ष्मी माता सदा वासं कुरतु।
अस्मिन् पर्वे सर्वेषां मनः सुखदायकं भूत्वा।
दीपावलीकाले सर्वाणि विघ्नानि दूरं गत्वा।
अस्मिन् दीपावले तव मनः सुखदायकं च आनंदायुक्तं।
दीपावलीकाले तव जीवनं रोशनं कुरुताम्।
तव जीवनं सदैव प्रेमं च शान्तिमयः।
दीपावलीकाले तव जीवनं समृद्धिमयः।
WhatsApp, Instagram, Snapchat स्थिति विचाराः
- WhatsApp स्थिति: “अस्मिन् दीपावले तव जीवनं सुखं आगच्छतु! #HappyDiwali”
- Instagram Reels: “दीपानां प्रकाशः तव जीवनं सज्जयतु! #DeepavaliWishes”
- Snapchat स्थिति: “अस्मिन् दीपावले सर्वे जनाः खुशियाः प्राप्नुयुः! #HappyDeepavali”
- दीपावली वा दिवाली कः शुद्धः?
उभौ अपि शुद्धौ स्तः। संस्कृतभाषायाम् “दीपावली” इत्येव शास्त्रीयं नाम, यत्र “दीपानां आवलिः” (दीपानां पंक्ति:) इत्यर्थः। “दिवाली” इत्येतत् तत्संबद्धं लघुरूपं लोके प्रसिद्धम्। - दीपावल्याः शुभाशंसा कथं लेखनीया?
- “दीपानां प्रकाशः सर्वेषां जीवनं सुखसमृद्धिं च प्रापयतु। शुभदीपावलीः!”
- “दीपावल्याः पावने पर्वणि भवतां जीवनं तेजोमयं भवतु। दीपावल्याः शुभकामनाः!”
- “अस्मिन् दीपोत्सवे सर्वेषां जीवनं हर्षपूर्णं सम्पूर्णं च भवतु। शुभ दीपावलीः!”
- दीपावली कथं लिख्यते?
संस्कृतभाषायां “दीपावली” इत्येव लिख्यते। लोकप्रचलितं रूपं “दिवाली” अपि स्वीकर्तुं शक्यते, परन्तु “दीपावली” इत्येव शास्त्रीयं। - दीपावली किं वा दिवाली?
“दीपावली” इति पारंपरिकं च शुद्धं च नाम। “दिवाली” इति प्रचलितं तथा सर्वसामान्यम्। संस्कृतपाठे “दीपावली” इत्येव उपयुक्तम्।
निष्कर्षः
अस्मिन् दीपावले, एतेषां दीपावली शुभकामनानां च संदेशानां सह प्रियेषु पठितुं शक्नोति। एषः पावन पर्वः सर्वेभ्यः सुखं, समृद्धिं च ददातु।
